Pandemi’nin hikayesi sonradan yazılır diye bilinse de Pandemi ilan edildikten sonra Covid-19 hastalığına bağlı küresel salgının insan sağlığı üzerindeki morbidite (hastalık) ve mortalite (ölüm) açısından ciddiyeti ile günümüz ve geleceğimize etkileri çok sesli olarak yazılmaya ve konuşulmaya başlanmıştır.
Net ifadesiyle “Küresel salgın” sorunun ne kadar büyük olduğunu yeterince açıklamakta, en önemli soruları ulusal ve uluslararası bağlamda arka arkaya sordurmakta ve kendine cevaplar aramaktadır. Covid-19 hastalığının yayılımının Pandemi seviyesinde yaşanmasında etken görünen çevresel koşullar doğanın kötü kullanılması, hızlı gelişen kentleşme, yoksullaşma, iklim krizi ve küresel ısınmaya bağlı gelişen gezegendeki kırılma olaylarıdır. Hastalık korunma ve tedavi merkezlerinin ve çevrebilimci uzmanlarının uyarılarını yeterince önemsenmemesi, zaman içinde alınmış ve alınması gereken tedbirlerin unutulmuş olması, yeterince fon ayrılmaması vb. sebepler ile toplumda kolektif hafıza kaybı yaşandığı söylenebilir. Günümüzde yeni tanımlanmış olan bir virüs salgınının (SARS-CoV2, Covid-19 hastalığı) hızlıca günler haftalar içinde pandemi seviyesinde karşımıza çıkmasıyla birlikte yaşam döngümüzde kendi tercihlerimiz dışında gelişen bir süreç başladı.
Etken olan virüse karşı önleyici herhangi bir aşının ve kesin tedavi edici bir ilacın olmaması, hastalanma ve ölüm oranının yüksek olması ile bu süreç kaçınılmaz bir şekilde küresel bir sağlık sorunu olarak yaşanmaya başlanmıştır. Bir enfeksiyonun dünyada birçok ülkede veya kıtada benzer şekilde yayılıp hastalık etkisini göstererek insan sağlığını tehdit edecek şekilde yani pandemi seviyesinde salgın yapması eş zamanlı olarak karantina veya tecrit günlerinin başlatılması gereğini oluşturmuştur. COVİD-19 HASTALIĞI SORU VE CEVAPLARSalgınlar tarih boyunca canlıların yaşam şekillerini, göçleri, siyasi kararları ve hatta savaşların seyrini bile etkilemiştir. Toplumları o kadar çok yönlü etkilemiştir ki başyapıt tarzındaki eserlerin yazılmasına, belgesellerin ve Oscar ödüllü filmlerin çekilmesine neden olmuştur.
İnsanlık tarihindeki salgınlar çok farklı etkenler ile ortaya çıkmıştır. Çoğunlukla virüsler etkili olmak üzere, bakteriler, parazitler gibi enfeksiyonlar dünya tarihinin başlıca salgınlarına sebep olmuşlardır. Günümüze kadar büyük salgınlarda olduğu gibi salgın neden oldu sorusunun cevabı arandığında üç temel bilginin ortaya çıktığını görürüz; İnsanların doğal yaşama müdahalesi, kentleşme ya da küreselleşme, ülkelerin yeterince hazırlıklı olmaması en önemli etkenlerdir. |